Saturday, October 25, 2008

MALIKHAING PAGSULAT

TEKNIK
Isa sa mga teknik ko sa pagsulat ng tula ay ang paghihimay ng kahulugan ng isang awitin upang lapatan ng panibagong kahulugan at mensahe sa ibang anyo. Ang tulang BOTELYA ay sinimulan ko sa pamamagitan ng paghihimay ng kahulugan mula sa isang popular na awitin. Sinulat ko muna sa prosa at sa pamamagitan ng paglalaro ng mga salita, paggamit ng imahe ng isang botelya bilang isang pakiramdam, naisulat ko ang isang tulang representasyon ng isang bagay na tila may pakiramdam maski ang totoo’y wala.

ANG PROSA
Hindi ko maiwasan ang malungkot pagka minsan dahil naaalala kita. Lalo’t nag-iisa ako na pinagmamasdan ang lagaslas ng tubig mula sa bubong na nagmimistulang waterfalls ang mga patak. Naalala ko kapag naliligo tayo sa ulan at sabay nating binabasa ang ating mga sarili. Tawa pa nga tayo ng tawa noon. Ang linis linis ng paligid kapag katatapos umulan. Parang pakiramdam natin na kay gaan-gaan. Gustong gusto ko ang amoy ng kalsada, mahamog at malamig ang hangin. Para pa ngang amoy ng cologne mo kapag totoong bagong paligo ka. At ngayon ngang wala ka na, habang halukipkip ko ang aking sarili at pinagmamasdan ang pumapatak na lagaslas ng ulan mula sa bubong, matinding kalungkutan ang aking nararamdaman at may kasabay pang pagtatanong, bakit ba kasi ako nag-iisa?

Susubukan ko bang sagutin ito sa aking sarili? O iiwasan na lamang ang muling pagtatanong? Tatalikuran ko na lamang ba ang ulan sa labas para muling pumasok sa silid at magkulong? O haharapin kong paulit-ulit ang katotohanang ako’y nasasaktan at hindi magawang lumimot? Babalik-balikan ko bang muli ang pagdalaw ng kalungkutan o ang kapanglawan ng pag-iisa? O lalabas ako ng bahay para maligong mag-isa sa ulan at baka sakali ay may makasumpong? Baka sakaling matagpuan kitang muli, matagpuan kong muli ang aking sarili o may matagpuan akong iba at ibang sarili.

Sa ngayon na wala pa, isa pa lang ang sagot na alam ko… time won't heal a broken hearted me.


ANG AWIT
BROKEN HEARTED ME
Anne Murray

Every now and then I cry
Every night you keep stayin' on my mind
All my friends say I'll survive
It just takes time

(Chorus)
But I don't think time is gonna heal this broken heart
No I don't see how it can if it's broken all apart
A million miracles could never stop the pain
Or put all the pieces together again
No I don't think time is gonna heal this broken heart
No I don't see how it can while we are still apart
And when you hear this song
I hope that you will see
That time won't heal a broken hearted me

Every day is just the same
Playin' games, different lovers, different names
They keep sayin' I'll survive
It just takes time...



ANG TULA
BOTELYA

Kapag umuulan
habang aking pinagmamasdan
ang waterfalls na lumalagaslas
sa may bubong
habang halukipkip ang sarili kasabay ng pagtatanong
bakit ba ako nag-iisa?

Susubukan ko ba itong sagutin?
O iwasan na lamang ang muling pagtatanong
na parang pag-iwas sa mga humahalibas na patak?
Susubukan ko bang maghanap ng makakasama?
O ang muling yakapin ang pagdalaw ng kalungkutan
at magpaanod sa kapanglawan?

Kapag umuulan
habang aking pinagmamasdan
ang pagluha ng langit
ay sambit-sambit kong
sana’y anurin ako
hanggang may makasumpong na pumulot.

At lagyang muli ng laman.


***

Friday, October 24, 2008

TEMPER

Anong gagawin mo kapag ipinagbalibagan ng kapitbahay mo ang pintuan ng kotse nila sa harapan mismo ng bahay mo habang natutulog at nagpapahinga ka bandang alas siyete ng gabi? Hindi isang beses, hindi rin dalawa kundi tatlo o baka apat na balibag pa nga. Ang dahilan, may ilang sako ng binistay na buhangin sa harapan ng bahay ko na nagpapahirap sa kanila para makadaan ang sasakyan nila.

Cool akong tao, pero hindi sa lahat ng pagkakataon. Nagpapasensiya ako sa maraming bagay, pero hindi ako marunong makipagcompromise kapag nahuhumiliate ang pakiramdam ko. Meaning, tao ako, hindi perpekto. Nagagalit din ako. May mga pagkakataon na nakakapagpasensiya, kung dapat ipagpasensiya. May mga pagkakataon na lumalaban kung kailangang lumaban.

Ito ang nakalimutan ng isa kong kapitbahay. Hindi sa lahat ng oras ay magpapasensiya ako. Hindi lahat ng drastic movement nila ay makakalagpas sa akin. Nakalimutan nila na ang bawat tao ay may karapatan na magreact sa kilos ng bawat isa mabuti man o hindi ang ginawa ng isang tao.

Nagagalit ang kapitbahay ko na ito sa akin. Sa dahilang may nakarating na tsimis sa kanila na may sinabi raw akong against sa kanila. Maski wala. Hindi ako guilty kasi sa totoo lang hindi ako mahilig sa tsismis, halos hindi nga ako lumalabas ng bahay ko. Minsan nga lang ako masikatan ng araw. Wala akong oras sa tsismis sa dami ng deadlines ko at mga concern things na kailangan kong gawin sa buhay.

Eto ang kuwento, three years ago, ang bahay ng kapatid ko na si ate Bingbing na nasa kabilang bahay (ang bahay ni rona ang nasa pagitan namin), ay tinambakan ng gamit ng dalawang kong kapitbahay na sina A at B. Isang taon mahigit na nakatambak ang mga gamit nila. Wala akong pakialam dahil bahay naman ng ate ko iyon at hindi ko bahay. Hindi sila nagpaalam sa amin at sa katunayan ay dinatnan na namin iyon. Kung paano sila nagkasusi ng bahay, ewan sa caretaker ng subdivision namin. After one year, kailangan ng magpagawa ng bahay ni ate Bingbing dahil matatapos na ang period ng pag-upa nila. Siyempre, since ako ang nakatira doon at ako ang kapatid, ako ang napakiusapan ng kapatid ko makipag-usap kina A at B. Una kong sinabi kina A na kailangan ng magpagawa ng bahay ng kapatid ko kaya kailangan ng alisin ang gamit nila. Ang sagot sa akin, kailangan daw makita ang move-in letter ng kapatid ko katunayan na totoong nabili niya iyon. Una pa lang ay nakakapikon na. As if may karapatan siya na magsalita ng ganoon dahil siya ang homeowner president or maski caretaker eh hindi naman. Ok fine. Nagrequest kami ng move-in in letter sa developer maski take-out na sa PAG-IBIG ang nasabing unit at naghuhulog na ng monthly ang kapatid ko. Ipinakita ko kay A ang move-in letter. Ang sabi sa akin, hindi ko raw dapat ibigay sa kanya ang sulat kundi sa caretaker dahil dito raw niya nakuha ang susi, kaya dito rin daw niya isosoli. Ok, fine. Para walang mahabang usapan, ipinakita na namin sa caretaker ang move-in letter. Nginitian lang ako ng caretaker, kina A ko na raw kunin ang susi kasi nagagalit daw sa kanya. HAAAA???? sabi ko, ang OA. Believe it or not, sa isip-isip ko, may ganito bang kapitbahay? To make the long story short, umabot ng dalawang buwan bago tuluyang inalis ng aking kapitbahay na sina A at B sa bahay ng ate Bingbing ko ang gamit nila. Dalawang buwan bago nila tuluyang naipagawa ang bahay ng kapatid ko at bago sila nakalipat. Sa totoo lang, isang linggo lang sila halos nagpagawa ng bahay dahil sa kakulangan nila ng panahon. Pero ok na, tapos na iyon. Ang importante, nakalipat na sila. Ni hindi nga nakuhang magpasalamat ng dalawang kapitbahay ko para sa ginawa nilang pagtatambak ng gamit nila sa bahay ni Ate bingbing loob ng ilang taon at sa halip ay sila pa ang nagagalit. Parang hindi makatotohanan ang kuwentong ito di ba? Parang may sablay. Maski ako ang makarinig ng kuwento, sasabihin kong "ows? totoo? hindi nga?" Kuwentong barbero lang 'yan. Walang kapitbahay na ganyan. Naninira ka lang, Glady. Ok fine. But peksman, totoo talaga.

Napansin ko, hindi na ako pinapansin ni kapitbahay B, noon ay hindi ko alam ang dahilan. Hanggang sa natuklasan ko, na ipinarating ni A, na nagsumbong daw kami sa developer para ipatanggal ang gamit nila at sinabi ko pa raw na hindi sila nagpaalam bago maglagay ng gamit. Gamitan natin ng common sense, paano silang magpapaalam sa akin na maglalagay sila ng gamit, eh dinatnan ko nang ang bahay nina ate Bingbing ay punong puno ng gamit nina A at B?

Hindi ko pinatulan ang mga pasaring nila, ang pagtsitsismisan nila against me, pati na rin ang mga kapatid ko na walang kinalaman ay idinadamay nila. Para sa akin, kung ganyan ganyan lang, hindi ko papatulan. Basta walang physical o anumang damages na ginagawa sa akin, ano ba ang mga tsismis na yan? Sa loob ng tatlong taon, wala silang kupas at wala silang tigil sa pagpaparating ng kung ano anong mga maaanghang na salita against sa akin o maging mga drastic action at pagme-make face kapag nakalagpas na ako sa kalsada kung saan naroon sila at nagtsitsismisan. Ang petty. napakawalang kuwenta. Kababawan talaga.

Hanggang isang araw, umuwi si B na may sasakyan, company car daw. At kagabi nga after almost six months na nakakadaan ng maayos ang sasakyan nila sa harapan ng bahay ko, at dulot daw ng may nakabara na binistay na buhangin, nahirapan daw silang dumaan. Dahilan para ipagbalibagan sa harapan ng bahay ko ang pintuan ng sasakyan nila at magising ako sa pagkagulat dahil sa pag-aakalang may kung anong komosyon na nangyayari sa harapan.

Natural na lumabas na ako para tingnan o harapin kung anong problema.

Eto lang naman ang tanong ko kay B, nakadaan ka ba? Sagot niya, oo nakadaan ako kasi nagtanggal pa ako ng buhangin. Sabi ko bakit hindi ka kumatok at sinabi sa akin para ako ang nagtanggal. Alangan naman daw utusan pa niya ako. Sabi ko, bakit ang hindi kesa naman pinagbabagsakan mo ako ng pintuan ng kotse mo. Kung wala daw ba akong common sense na tao, dapat daw ay alam ko na may dadaan na sasakyan dapat daw ay inaayos ko ang daraanan ng sasakyan nila. Tama 'yun. Hindi ko iyon kinontest. Pero tinanong ko, bakit, wala ka bang nadaanan? May daan naman ah, nakadaan naman kayo di ba. Naistorbo daw sila dahil nakakairita ang buhangin na nakaharang. Nakakairita daw ako. Bakit kayo naiirita? Dahil nga daw wala silang madaanan. Pero nakadaan kayo? Oo daw. So maski paulit-ulitin natin ang isyu, iisa lang ang ending nito, nakadaan pa rin sila. Tanong ko, naistorbo ko ba kayo ng maski limang minuto? Kailangan pa raw bang maistorbo sila ng limang minuto bago sila magreklamo. Sabi ko, kasi hindi naman kayo nagreklamo eh, pinagbagsakan n'yo agad ako ng pintuan. Kung nagsabi kayo ng reklamo, malamang na gawan ko ng aksiyon ang nirereklamo ninyo at hindi tayo hahantong sa ganitong balitaktakan. Sabi pa sa akin, Glady driver ka dapat alam mo na right of way namin 'yan. Oo naman, driver talaga ako kaya nga nakadaan kayo di ba? At saka common sense, right of way ko ito at hindi sa inyo. Dahil nasa kabilang kalsada ang bahay ninyo. Nakikidaan lang kayo. At sa katunayan ay hindi tatanggapin sa korte ang reklamo ninyo. Dahil ang unang itatanong sa inyo, nakadaan ba kayo? Naistorbo ba kayo ng maski limang minuto? Sasabihin ninyo, oo nakadaan kami, sasabihin ninyo rin na hindi kami naistorbo, sandali lang naman at nakadaan din kami. So ano ngayon ang problema? Wala po, masasama lang talaga ang ugali namin.

Hindi lumabas ng bahay si kapitbahay A, maski tinatawag para pag-usapan kung anuman ang puno't dulo ng galit nina kapitbahay B. Parting words ko kay B ay ito, huwag kang naniniwala sa tsismis, naninira ng magkakapitbahay ang tsismis, kung may problema kayo, kumatok kayo. Kung may kailangang pag-usapan, makipag-usap kayo. Walang hindi nadadaan sa mabuting usapan.

Syempre galit pa rin ang bawat isa pagkatapos ng balitaktakan. Nagreflect akong mabuti kagabi pagkatapos kong ilabas ang galit ko. Tama ba ang ginawa ko? Dapat bang pinatulan ko na sila? O mas tamang nanahimik ako?

Bago ako nakatulog, sabi ko sa sarili ko, kaso kung pinayagan kong ginaganon ako, patatahimikin ba ako ng konsiyensiya ko? Baka paulit-ulit akong magalit sa sarili ko at sabihing paano ko nagawang palampasin ang isang drastic action na ginawa sa harapan ng pamamahay ko? Paano kung ulit-ulitin nila dahil feeling nila ay kayan-kayanan lang naman nila ako. Baka isang araw ay atakihin ako sa puso dahil sa mga galit na kinimkim ko dahil lang sa nagpasensiya ako at pinairal ko ang paniniwalang nag-aral kasi ako.

Well, to end this...laging may hangganan ang lahat ng bagay sa buhay ng tao, lalo na ang salitang temper. Kaya lang, tatlong taon pa ang kinailangan kong palagpasin bago tuluyang nawala ito. Kailangan pa akong pagbalibagan ng pintuan ng kotse at gisingin ang diwa kong nahihimbing sa pagkakatulog para sabihing... ENOUGH!


Naniniwala pa rin ako sa kasabihang, don't do to others what you don't want others do unto you. That's the only way that we can achieve peace in our heart and mind, that's the true meaning of humility.




***

Thursday, October 16, 2008

FROM SCRATCH

KUNG BAKIT


walang tinig na maririnig
sa iyong paglisan...

isa lang ang kailangan,
para sa isang pagkukunwari,
kung bakit may luha,
at kung bakit nasasaktan.

may mertayoleyt ka ba d'yan?

Monday, October 6, 2008

INTRUDER

Sinadya kong i-hide muna ang blog ko for some personal reason. Three days ago, nagkaroon ng intruder sa aming pamilya kung saan nagdulot ito ng napakalaking problema. Isang malaking threat sa kapayaan at kaligtasan ng buo naming pamilya. To the point na parang tumakas kami, disoras ng gabi, sakay ng FX na akala mo ay may nagaganap na manhaunt sa buong pamilya namin.

Alas dose ng gabi, nagmamaneho ako ng FX sa kahabaan ng C-5, sakay ang buo naming pamilya, naghahanap ng matutulugan. Saturday ito at walang bukas na bangko. Pulos passbook ang aming bank account, kaunti lang ang laman ng ATM card ko. Naghahanap kami ng matutulugan. Naghahanap ako ng hotel pero ang pera ko ay 2,000 lang. Ang pinakamura ay hinihingan ako ng 4,000 down payment. Ganito pala ang kalakaran ng isang hotel, hindi ko naman magawang mag-inquire sa motel. Parang may ibang konotasyon kasi ang motel sa ating mga Pilipino. Hindi ko kayang matulog kasama ang nanay ko at mga pamangkin ko sa isang motel, pakiramdam ko ay nai-exploit sila. Saka siyam kaming lahat. Sino naman ang motel na papayag na matulog ang siyam na katao. hehe. Tumawag ako sa isang kaibigan para humiram ng pera. May 1,500 daw siyang cash, wala ring laman ang ATM niya. Kukunin ko sana pero sabi ko, reserve na lang, baka naman may mahahanapan kaming matutulugan. Nakailang inquiries kami ng hotel pero negative lahat, kulang na kulang ang hawak naming pera. Biglaan ito. As in emergency talaga. Tumawag ako sa isang pinsan ko na matagal ko nang hindi nakakausap. Hoping na iyon pa rin ang number niya. Laking pasalamat ko at iyon pa rin ang number niya. Sa wakas, pasado ala una, nakahanap na kami ng matutulugan. Matutuluyan. Siksikan kaming lahat sa isang maliit na space. Awang awa ako sa mga pamangkin ko. Lalo na kay Mai-mai, nakayakap sa akin noong natutulog na kami, parang takot na takot. Isang malaking trauma na sa musmos na edad ay kailangang magtago, matakot, tumakas. Nasolve ang problema ko sa pera dahil hindi na namin kailangan ng 4,000 para lang may matulugan nang gabing iyon. Noon ko narealize, kapag pala pera ang problema, hindi dapat iyakan o kalungkutan. Dahil sandali lang at may solusyon na. Pero ang katahimikan ng isip, ang kaligtasan ng buhay, wala palang katumbas na halaga ito.

We are a peaceful family. Magulo minsan. Maingay. Makuwento. Masaya. May mga ups and downs din kami. May kalokohan din ang mga kapatid kong lalaki. May kalokohan din ako sa katawan. Pero wala kaming tahasang sinagasaan na tao, wala kaming tahasang inargabyadong tao, inisahan o ginamit man lang. Dahil galit na galit ako sa manggagamit na tao. Galit na galit ako sa mga taong nananapak, nangwawalanghiya, nantutuso. Dahil pinalaki kami ng mga magulang namin na may prinsipyo at hindi manakit ng kapwa tao sa anumang kaparaanan. We are just and fair sa lahat ng laban namin sa buhay. Kung may nasagasaan man kami, hindi namin iyon sinasadya. Kung may nasaktan man ang isa sa miyembro ng pamilya namin, hindi namin kinakampihan o tinotolerate ang mali.

But this intruder who just barged in to our family house and put our lives in great danger, it wasn't fair and just to anyone of us. Isang napakalaking pagsubok sa pamilya namin na kailangan naming malagpasan at makayanan. And I hope and pray that God will always protect us.