PAANO SISIMULAN ANG PAGSUSULAT?

Isang sulat ang natanggap ko, "gusto ko po sanang maging manunulat, di ko lang alam kung paano magsimula."

Depende iyan sa tao. Kapag baguhan, maraming kailangang pag-aralang teknikalidad. Maraming kailangang panoorin, basahin, i-analyze na teksto para mabuksan ang iba't ibang posibilidad at mga ideya. Kailangan din ng exposure, lumabas, mag-isip, mag-obserba, pumalaot ika nga. Alamin ang genre na ibig sulatin. Kung ano ang pinakamalapit sa puso ay tiyak na iyon ang pinakamahusay na maisusulat.

EXPOSURE TRIP
Minsan ang pagsakay lang sa jeepney at magpaikot-ikot sa mga lugar kahit wala namang pupuntahan ay isang pamamaraan ng exposure trip. Ang maglakad sa kalye na walang direksiyong pupuntahan at magkaligaw-ligaw hanggang sa makasumpong ng daan, ang pumunta sa mall at magpalamig lang hanggang sa may makilalang kung sino at makitang kung ano. Importante ang makihalubilo sa iba't ibang klase ng tao maging mayaman, mahirap, edukado, pulubi, pokpok, madre, etc. Mahalaga rin ang pagdalo sa mga exhibit, bookfair, workshop at seminar. Ang iba ay hindi naniniwala o walang sampalataya sa workshop at seminar pero mahalagang marinig ang sasabihin ng ibang tao, mahusay man siyang manunulat o hindi. Dahil tiyak na may sasabihin siyang kuwento niya, karanasan niya, o kaalaman niya. May lalabas at may lalabas na kung ano na maaaring makuha sa kanya. Mayroong nagkukuwento lang kung paano siya naging writer o sikat na writer, kung paano siya pinagpala ng mundo at sumikat siya ng walang kadahi-dahilan. Sasabihin lang niyang "swerte" lang siya at hindi niya alam kung bakit. May dahilan iyon siyempre, ayaw lang niyang sabihin siguro kaya't ang ibang tao na ang tutuklas kung bakit siya naging suwerte. Pero iyong mismong salitang swerte ay importante na nating malaman o marinig. Alamin natin sa ating nga sarili, bakit nga ba siya naging swerte? Paano kaya siya sinuwerte?

ALTER EGO
Sa mga palihan o workshop, kung minsan ay kayang paiyakin ang isang baguhang manunulat (kahit nga datihan pa) ng isang maanghang na komento galing sa ibang manunulat, kritiko o maski mambabasa. Natural lang iyon. Mahalaga ang sasabihin ng ibang tao. Hindi ito dapat personalin. Natututo tayo sa sinasabi ng iba. Akala lang natin ay hindi kasi ayaw nating tumanggap o tanggapin na may mali tayo sa ginawa natin, sa akda mang sinulat natin o sa personal nating buhay. Ganoon kasi ang tao. Ayaw masasabihan pero gustong nagsasalita. Likas sa tao iyon. Ibig sabihin ay walang perpektong tao, kaya't lalong walang perpektong akda. Ang mahalaga ay nakakayanan ng dibdib natin ang sinasabi ng iba at hindi iyon ang dahilan para hindi tayo magpatuloy sa ginagawa natin at dapat pa nating gawin. Hindi ang salita ng iba ang dapat magpasuko sa atin, kundi ito pa dapat ang maging dahilan para lalo tayong maging mahusay. Take the advantage of being an underdog. Ang alter ego ng isang superhero ay isang simpleng tao. Ang alter ego ng isang mahusay na manunulat ay isang kaluluwang sugatan o bugbog saradong pagkatao.

BEATING THE DEADLINE
Kapag datihan ng manunulat at maraming deadline, ang kalaban ay mood, iyong tinatawag na black moment, o mental block, o kaya'y wala sa focus, iyong parang brain dead, hehe. Iba't ibang paraan ang ginagawa ng manunulat dito para mawala ito. Ang iba'y natutulog, pag gumising ay ok na, ang iba'y umiinom ng alak dahil kapag lasing daw mas nakakapagsulat, ang iba'y nanonood ng tv o pelikula para makakuha ng ideya, mayroong nagbabasa para ganahan sa pagbuo ng description, mayroong umaalis ng bahay at sa ibang lugar nagsusulat gaya ng mga coffee shop o park para makalanghap ng sariwang hangin. Pero ako, tinatambakan ko ang sarili ko ng trabaho at deadline, para wala akong time na makapag-isip na namemental block ako, hehe. Kapag nagkasunod-sunod na ang follow-up sa akin ng mga editor, tiyak na magtatrabaho na ako. Alamin din kung morning person ka o night person. Ibig sabihin, kailan ka ba mas productive o mas nakapagsusulat ng marami, sa umaga ba o gabi. Ako, sa madaling araw, mga 4am hanggang abutin na ako ng sikat ng araw, ganado ako. Kapag pahapon na, ayoko na. Kapag gabi na, kahit tumawag pa ng tumawag ang editor ko, kailangan ko ng matulog. Bukas na lang ulit kaya babay na, hehe. Importante ito para malaman mo ang iyong time table sa pagsusulat. Kapag may sinusunod na time table, parang nakaprograma na ito sa isip. Parang naka-automatic sign in sa YM, hehe.


ILANG MAHAHALAGANG TIP GALING SA KANILA
Mahalaga rin ang pagsulat ng diary o blog para sa mga mahahalagang nangyayari sa araw-araw, kahit gist lang para maaaring balikan at i-refresh ang isang plot. Sabi sa akin ni RJ Nuevas noon (head writer ng GMA) kahit daw panaginip ay isinusulat niya. Nakagawa siya ng nobela mula sa isang panaginip lang. Kuwento naman sa akin ni Ricky Lee (head writer ng ABS-CBN) sumulat ka lang ng sumulat araw-araw. Maski ano. Kahit walang direksiyon. Isang araw, iyong walang direksiyong isinusulat mo, isang mahusay na pelikula na pala. Sabi ni Elena Patron (isang batikang nobelista sa komiks at prosa), magsulat ka ng mga imposible at gawin mong posible, iyon ang lalabas na mahusay, huwag matakot mag-imbento, huwag matakot sumubok ng iba't ibang putahe (kung baga sa pagluluto) pero lahukan mo ng research para may batayan ka. Sabi naman ni Ofelia Concepcion o Tita Opi (editor in chief) noong 18 years old pa lang ako (tagal na noon, hehe) isulat mo ito at isabmit mo agad. Ibig sabihin, kapag binigyan ka ng deadline, pahalagahan mo iyon. Kasi iyon ang magpapatagal sa iyo sa writing business, ang staying power ng isang manunulat ay ang maging professional, na ang ibig sabihin ay ang tumugon sa ibinigay na deadline. Kaya hanggang ngayon, editor ko pa rin si Tita Opi. Ayon naman kay Rene Villanueva (poet, Palanca awardee), kapag wala kang isusulat na bago o akdang maaaring magpabago ng lipunan mo, huwag ka ng magsulat. Mataas ito kung pakakasuriin ang sinabi niya. Pero sa simpleng paliwanag lang ay maaaring maunawaan naman ito. Ibig sabihin, hindi mo kailangang mangopya dahil napakarami pang kailangang sabihin sa mundo, napakarami pang maaaring isulat na hindi pa naisusulat at nababasa ng tao. Bakit ka naman mangongopya pa? Mag-isip lang. May isang nagsabi sa akin sa workshop (Prof. ko sa UP) na maaaring gumaya ng istilo sa simula kasi hindi maiiwasan ang mga impluwensiya sa atin ng mga paborito nating manunulat, pero unti-unti kailangang magkaroon ng sariling identidad bilang ikaw, bilang isang manunulat na may sariling pangalan at istilo. Sabi ni Maia Jose (romance novelist) ang sentro ng pagsusulat niya ay "pag-ibig" kasi nariyan na lahat. Totoo iyan. Ang "universal truth" sa bibliya ay pag-ibig sa sangkatauhan ang sentro, ang NOLI ME TANGERE at EL FILIBUSTERISMO ni Jose Rizal ay tungkol sa pag-ibig sa bayan at love story nina Crisostomo Ibarra at Maria Clara, ang mga romance novel ay pawang mga romantic love, ang mga pampamilyang kuwento ay pag-ibig din ang isyu. Si Josephine Aventurado (romance novelist) ay hindi nagbibitaw ng script na hindi pulido. Ito ang sikreto ng kanyang pagiging mahusay na manunulat. Iyon tipong wala ng gagalawin ang editor at wala ng kahirap-hirap kaya tiyak na hihingan siya ulit ng panibagong akda. Ilan lang ito sa mga narinig kong tip noong nagsisimula akong magsulat sa komiks man, romance novel o scriptwriting. Noong baguhan pa lang akong manunulat sa komiks ay ipinatawag ako ni Mrs. CP Paguio (publishing manager ng GASI), sabi sa akin, "ikaw ang susunod na ELENA PATRON," natuwa ako kasi compliment iyon. Nahiya din ako sa sarili ko at kay Aling Elena. Mahal ko iyang si Aling Elena at alam niya iyon, isa siya sa mga manunulat na hinahanggan ko magpahanggang ngayon. Walang maaaring sumunod sa kanya o pumalit sa kanya dahil may sarili siyang pedestal na laan lang sa kanya. Inisip ko ang sinabi ni Mam Paguio at sinabi ko sa sarili ko, gusto ko lang ang maging ako na may sariling identidad bilang isang manunulat, anuman ang marating ko, ito lang talaga ako.


MGA POSIBILIDAD NA SIMULA SA PAGSUSULAT NG KUWENTO
1. Magsimula sa pangarap at aspirasyon ng tauhan. Libre ang mangarap, pero mahal ang bayad sa katuparan.
2. Magsimula sa isang linya na makabuluhan sa bidang tauhan. Paano ba ang maging hangin? Iyong hindi nakikita pero alam mong nariyan lang. Iyon kasi ang gusto kong tumanin sa puso’t isipan mo. Na ako’y isang hangin na kaylanman ay hindi mo nakikita pero alam mong nariyan lang at kailangan mo para mabuhay.
3. Magsimula sa pamamagitan ng isang event na may kinalaman ang tagpuan o milyu sa main plot ng kuwento. Announcement ng isang babaeng may terminal na kanser sa araw ng kanyang kasal.
4. Magsimula sa pamamagitan ng isang napakahalagang dayalog ng tauhan. Ngayong gabi pa lamang ako isisilang. Ngunit ang buhay ko’y magsisimula sa aking kamatayan.
5. Magsimula sa pamamagitan ng paglalarawan ng bidang karakter. Mistula siyang buntis dahil sa laki ng kanyang tiyan. Tila sasambulat na ang kanyang tiyan na puno ng mga bulateng nagpupumiglas.
6. Magsimula sa isang maganda o pangit na karanasan. Sa isang masaya o isang malungkot na eksena o kaya'y isang nakakapangilabot na eksena. Malakas na malakas ang ulan. Hinihila ang isang bangkay patungo sa mababaw na hukay na paglilibingan dito. Mababaw lang ang hukay. Tila nais lang ikubli ang isang krimen.
7. Magsimula sa isang aksiyon. May isang lalaking tatalon sa MRT. Gawing slow motion ang description ng eksena.
8. Magsimula sa maraming posibilidad ng simula sa pagsusulat.


GOODLUCK AND GODBLESS!!!


***

MALIKHAING PAGSULAT

TEKNIK
Isa sa mga teknik ko sa pagsulat ng tula ay ang paghihimay ng kahulugan ng isang awitin upang lapatan ng panibagong kahulugan at mensahe sa ibang anyo. Ang tulang BOTELYA ay sinimulan ko sa pamamagitan ng paghihimay ng kahulugan mula sa isang popular na awitin. Sinulat ko muna sa prosa at sa pamamagitan ng paglalaro ng mga salita, paggamit ng imahe ng isang botelya bilang isang pakiramdam, naisulat ko ang isang tulang representasyon ng isang bagay na tila may pakiramdam maski ang totoo’y wala.

ANG PROSA
Hindi ko maiwasan ang malungkot pagka minsan dahil naaalala kita. Lalo’t nag-iisa ako na pinagmamasdan ang lagaslas ng tubig mula sa bubong na nagmimistulang waterfalls ang mga patak. Naalala ko kapag naliligo tayo sa ulan at sabay nating binabasa ang ating mga sarili. Tawa pa nga tayo ng tawa noon. Ang linis linis ng paligid kapag katatapos umulan. Parang pakiramdam natin na kay gaan-gaan. Gustong gusto ko ang amoy ng kalsada, mahamog at malamig ang hangin. Para pa ngang amoy ng cologne mo kapag totoong bagong paligo ka. At ngayon ngang wala ka na, habang halukipkip ko ang aking sarili at pinagmamasdan ang pumapatak na lagaslas ng ulan mula sa bubong, matinding kalungkutan ang aking nararamdaman at may kasabay pang pagtatanong, bakit ba kasi ako nag-iisa?

Susubukan ko bang sagutin ito sa aking sarili? O iiwasan na lamang ang muling pagtatanong? Tatalikuran ko na lamang ba ang ulan sa labas para muling pumasok sa silid at magkulong? O haharapin kong paulit-ulit ang katotohanang ako’y nasasaktan at hindi magawang lumimot? Babalik-balikan ko bang muli ang pagdalaw ng kalungkutan o ang kapanglawan ng pag-iisa? O lalabas ako ng bahay para maligong mag-isa sa ulan at baka sakali ay may makasumpong? Baka sakaling matagpuan kitang muli, matagpuan kong muli ang aking sarili o may matagpuan akong iba at ibang sarili.

Sa ngayon na wala pa, isa pa lang ang sagot na alam ko… time won't heal a broken hearted me.


ANG AWIT
BROKEN HEARTED ME
Anne Murray

Every now and then I cry
Every night you keep stayin' on my mind
All my friends say I'll survive
It just takes time

(Chorus)
But I don't think time is gonna heal this broken heart
No I don't see how it can if it's broken all apart
A million miracles could never stop the pain
Or put all the pieces together again
No I don't think time is gonna heal this broken heart
No I don't see how it can while we are still apart
And when you hear this song
I hope that you will see
That time won't heal a broken hearted me

Every day is just the same
Playin' games, different lovers, different names
They keep sayin' I'll survive
It just takes time...



ANG TULA
BOTELYA

Kapag umuulan
habang aking pinagmamasdan
ang waterfalls na lumalagaslas
sa may bubong
habang halukipkip ang sarili kasabay ng pagtatanong
bakit ba ako nag-iisa?

Susubukan ko ba itong sagutin?
O iwasan na lamang ang muling pagtatanong
na parang pag-iwas sa mga humahalibas na patak?
Susubukan ko bang maghanap ng makakasama?
O ang muling yakapin ang pagdalaw ng kalungkutan
at magpaanod sa kapanglawan?

Kapag umuulan
habang aking pinagmamasdan
ang pagluha ng langit
ay sambit-sambit kong
sana’y anurin ako
hanggang may makasumpong na pumulot.

At lagyang muli ng laman.


***

TEMPER

Anong gagawin mo kapag ipinagbalibagan ng kapitbahay mo ang pintuan ng kotse nila sa harapan mismo ng bahay mo habang natutulog at nagpapahinga ka bandang alas siyete ng gabi? Hindi isang beses, hindi rin dalawa kundi tatlo o baka apat na balibag pa nga. Ang dahilan, may ilang sako ng binistay na buhangin sa harapan ng bahay ko na nagpapahirap sa kanila para makadaan ang sasakyan nila.

Cool akong tao, pero hindi sa lahat ng pagkakataon. Nagpapasensiya ako sa maraming bagay, pero hindi ako marunong makipagcompromise kapag nahuhumiliate ang pakiramdam ko. Meaning, tao ako, hindi perpekto. Nagagalit din ako. May mga pagkakataon na nakakapagpasensiya, kung dapat ipagpasensiya. May mga pagkakataon na lumalaban kung kailangang lumaban.

Ito ang nakalimutan ng isa kong kapitbahay. Hindi sa lahat ng oras ay magpapasensiya ako. Hindi lahat ng drastic movement nila ay makakalagpas sa akin. Nakalimutan nila na ang bawat tao ay may karapatan na magreact sa kilos ng bawat isa mabuti man o hindi ang ginawa ng isang tao.

Nagagalit ang kapitbahay ko na ito sa akin. Sa dahilang may nakarating na tsimis sa kanila na may sinabi raw akong against sa kanila. Maski wala. Hindi ako guilty kasi sa totoo lang hindi ako mahilig sa tsismis, halos hindi nga ako lumalabas ng bahay ko. Minsan nga lang ako masikatan ng araw. Wala akong oras sa tsismis sa dami ng deadlines ko at mga concern things na kailangan kong gawin sa buhay.

Eto ang kuwento, three years ago, ang bahay ng kapatid ko na si ate Bingbing na nasa kabilang bahay (ang bahay ni rona ang nasa pagitan namin), ay tinambakan ng gamit ng dalawang kong kapitbahay na sina A at B. Isang taon mahigit na nakatambak ang mga gamit nila. Wala akong pakialam dahil bahay naman ng ate ko iyon at hindi ko bahay. Hindi sila nagpaalam sa amin at sa katunayan ay dinatnan na namin iyon. Kung paano sila nagkasusi ng bahay, ewan sa caretaker ng subdivision namin. After one year, kailangan ng magpagawa ng bahay ni ate Bingbing dahil matatapos na ang period ng pag-upa nila. Siyempre, since ako ang nakatira doon at ako ang kapatid, ako ang napakiusapan ng kapatid ko makipag-usap kina A at B. Una kong sinabi kina A na kailangan ng magpagawa ng bahay ng kapatid ko kaya kailangan ng alisin ang gamit nila. Ang sagot sa akin, kailangan daw makita ang move-in letter ng kapatid ko katunayan na totoong nabili niya iyon. Una pa lang ay nakakapikon na. As if may karapatan siya na magsalita ng ganoon dahil siya ang homeowner president or maski caretaker eh hindi naman. Ok fine. Nagrequest kami ng move-in in letter sa developer maski take-out na sa PAG-IBIG ang nasabing unit at naghuhulog na ng monthly ang kapatid ko. Ipinakita ko kay A ang move-in letter. Ang sabi sa akin, hindi ko raw dapat ibigay sa kanya ang sulat kundi sa caretaker dahil dito raw niya nakuha ang susi, kaya dito rin daw niya isosoli. Ok, fine. Para walang mahabang usapan, ipinakita na namin sa caretaker ang move-in letter. Nginitian lang ako ng caretaker, kina A ko na raw kunin ang susi kasi nagagalit daw sa kanya. HAAAA???? sabi ko, ang OA. Believe it or not, sa isip-isip ko, may ganito bang kapitbahay? To make the long story short, umabot ng dalawang buwan bago tuluyang inalis ng aking kapitbahay na sina A at B sa bahay ng ate Bingbing ko ang gamit nila. Dalawang buwan bago nila tuluyang naipagawa ang bahay ng kapatid ko at bago sila nakalipat. Sa totoo lang, isang linggo lang sila halos nagpagawa ng bahay dahil sa kakulangan nila ng panahon. Pero ok na, tapos na iyon. Ang importante, nakalipat na sila. Ni hindi nga nakuhang magpasalamat ng dalawang kapitbahay ko para sa ginawa nilang pagtatambak ng gamit nila sa bahay ni Ate bingbing loob ng ilang taon at sa halip ay sila pa ang nagagalit. Parang hindi makatotohanan ang kuwentong ito di ba? Parang may sablay. Maski ako ang makarinig ng kuwento, sasabihin kong "ows? totoo? hindi nga?" Kuwentong barbero lang 'yan. Walang kapitbahay na ganyan. Naninira ka lang, Glady. Ok fine. But peksman, totoo talaga.

Napansin ko, hindi na ako pinapansin ni kapitbahay B, noon ay hindi ko alam ang dahilan. Hanggang sa natuklasan ko, na ipinarating ni A, na nagsumbong daw kami sa developer para ipatanggal ang gamit nila at sinabi ko pa raw na hindi sila nagpaalam bago maglagay ng gamit. Gamitan natin ng common sense, paano silang magpapaalam sa akin na maglalagay sila ng gamit, eh dinatnan ko nang ang bahay nina ate Bingbing ay punong puno ng gamit nina A at B?

Hindi ko pinatulan ang mga pasaring nila, ang pagtsitsismisan nila against me, pati na rin ang mga kapatid ko na walang kinalaman ay idinadamay nila. Para sa akin, kung ganyan ganyan lang, hindi ko papatulan. Basta walang physical o anumang damages na ginagawa sa akin, ano ba ang mga tsismis na yan? Sa loob ng tatlong taon, wala silang kupas at wala silang tigil sa pagpaparating ng kung ano anong mga maaanghang na salita against sa akin o maging mga drastic action at pagme-make face kapag nakalagpas na ako sa kalsada kung saan naroon sila at nagtsitsismisan. Ang petty. napakawalang kuwenta. Kababawan talaga.

Hanggang isang araw, umuwi si B na may sasakyan, company car daw. At kagabi nga after almost six months na nakakadaan ng maayos ang sasakyan nila sa harapan ng bahay ko, at dulot daw ng may nakabara na binistay na buhangin, nahirapan daw silang dumaan. Dahilan para ipagbalibagan sa harapan ng bahay ko ang pintuan ng sasakyan nila at magising ako sa pagkagulat dahil sa pag-aakalang may kung anong komosyon na nangyayari sa harapan.

Natural na lumabas na ako para tingnan o harapin kung anong problema.

Eto lang naman ang tanong ko kay B, nakadaan ka ba? Sagot niya, oo nakadaan ako kasi nagtanggal pa ako ng buhangin. Sabi ko bakit hindi ka kumatok at sinabi sa akin para ako ang nagtanggal. Alangan naman daw utusan pa niya ako. Sabi ko, bakit ang hindi kesa naman pinagbabagsakan mo ako ng pintuan ng kotse mo. Kung wala daw ba akong common sense na tao, dapat daw ay alam ko na may dadaan na sasakyan dapat daw ay inaayos ko ang daraanan ng sasakyan nila. Tama 'yun. Hindi ko iyon kinontest. Pero tinanong ko, bakit, wala ka bang nadaanan? May daan naman ah, nakadaan naman kayo di ba. Naistorbo daw sila dahil nakakairita ang buhangin na nakaharang. Nakakairita daw ako. Bakit kayo naiirita? Dahil nga daw wala silang madaanan. Pero nakadaan kayo? Oo daw. So maski paulit-ulitin natin ang isyu, iisa lang ang ending nito, nakadaan pa rin sila. Tanong ko, naistorbo ko ba kayo ng maski limang minuto? Kailangan pa raw bang maistorbo sila ng limang minuto bago sila magreklamo. Sabi ko, kasi hindi naman kayo nagreklamo eh, pinagbagsakan n'yo agad ako ng pintuan. Kung nagsabi kayo ng reklamo, malamang na gawan ko ng aksiyon ang nirereklamo ninyo at hindi tayo hahantong sa ganitong balitaktakan. Sabi pa sa akin, Glady driver ka dapat alam mo na right of way namin 'yan. Oo naman, driver talaga ako kaya nga nakadaan kayo di ba? At saka common sense, right of way ko ito at hindi sa inyo. Dahil nasa kabilang kalsada ang bahay ninyo. Nakikidaan lang kayo. At sa katunayan ay hindi tatanggapin sa korte ang reklamo ninyo. Dahil ang unang itatanong sa inyo, nakadaan ba kayo? Naistorbo ba kayo ng maski limang minuto? Sasabihin ninyo, oo nakadaan kami, sasabihin ninyo rin na hindi kami naistorbo, sandali lang naman at nakadaan din kami. So ano ngayon ang problema? Wala po, masasama lang talaga ang ugali namin.

Hindi lumabas ng bahay si kapitbahay A, maski tinatawag para pag-usapan kung anuman ang puno't dulo ng galit nina kapitbahay B. Parting words ko kay B ay ito, huwag kang naniniwala sa tsismis, naninira ng magkakapitbahay ang tsismis, kung may problema kayo, kumatok kayo. Kung may kailangang pag-usapan, makipag-usap kayo. Walang hindi nadadaan sa mabuting usapan.

Syempre galit pa rin ang bawat isa pagkatapos ng balitaktakan. Nagreflect akong mabuti kagabi pagkatapos kong ilabas ang galit ko. Tama ba ang ginawa ko? Dapat bang pinatulan ko na sila? O mas tamang nanahimik ako?

Bago ako nakatulog, sabi ko sa sarili ko, kaso kung pinayagan kong ginaganon ako, patatahimikin ba ako ng konsiyensiya ko? Baka paulit-ulit akong magalit sa sarili ko at sabihing paano ko nagawang palampasin ang isang drastic action na ginawa sa harapan ng pamamahay ko? Paano kung ulit-ulitin nila dahil feeling nila ay kayan-kayanan lang naman nila ako. Baka isang araw ay atakihin ako sa puso dahil sa mga galit na kinimkim ko dahil lang sa nagpasensiya ako at pinairal ko ang paniniwalang nag-aral kasi ako.

Well, to end this...laging may hangganan ang lahat ng bagay sa buhay ng tao, lalo na ang salitang temper. Kaya lang, tatlong taon pa ang kinailangan kong palagpasin bago tuluyang nawala ito. Kailangan pa akong pagbalibagan ng pintuan ng kotse at gisingin ang diwa kong nahihimbing sa pagkakatulog para sabihing... ENOUGH!


Naniniwala pa rin ako sa kasabihang, don't do to others what you don't want others do unto you. That's the only way that we can achieve peace in our heart and mind, that's the true meaning of humility.




***

FROM SCRATCH

KUNG BAKIT


walang tinig na maririnig
sa iyong paglisan...

isa lang ang kailangan,
para sa isang pagkukunwari,
kung bakit may luha,
at kung bakit nasasaktan.

may mertayoleyt ka ba d'yan?

INTRUDER

Sinadya kong i-hide muna ang blog ko for some personal reason. Three days ago, nagkaroon ng intruder sa aming pamilya kung saan nagdulot ito ng napakalaking problema. Isang malaking threat sa kapayaan at kaligtasan ng buo naming pamilya. To the point na parang tumakas kami, disoras ng gabi, sakay ng FX na akala mo ay may nagaganap na manhaunt sa buong pamilya namin.

Alas dose ng gabi, nagmamaneho ako ng FX sa kahabaan ng C-5, sakay ang buo naming pamilya, naghahanap ng matutulugan. Saturday ito at walang bukas na bangko. Pulos passbook ang aming bank account, kaunti lang ang laman ng ATM card ko. Naghahanap kami ng matutulugan. Naghahanap ako ng hotel pero ang pera ko ay 2,000 lang. Ang pinakamura ay hinihingan ako ng 4,000 down payment. Ganito pala ang kalakaran ng isang hotel, hindi ko naman magawang mag-inquire sa motel. Parang may ibang konotasyon kasi ang motel sa ating mga Pilipino. Hindi ko kayang matulog kasama ang nanay ko at mga pamangkin ko sa isang motel, pakiramdam ko ay nai-exploit sila. Saka siyam kaming lahat. Sino naman ang motel na papayag na matulog ang siyam na katao. hehe. Tumawag ako sa isang kaibigan para humiram ng pera. May 1,500 daw siyang cash, wala ring laman ang ATM niya. Kukunin ko sana pero sabi ko, reserve na lang, baka naman may mahahanapan kaming matutulugan. Nakailang inquiries kami ng hotel pero negative lahat, kulang na kulang ang hawak naming pera. Biglaan ito. As in emergency talaga. Tumawag ako sa isang pinsan ko na matagal ko nang hindi nakakausap. Hoping na iyon pa rin ang number niya. Laking pasalamat ko at iyon pa rin ang number niya. Sa wakas, pasado ala una, nakahanap na kami ng matutulugan. Matutuluyan. Siksikan kaming lahat sa isang maliit na space. Awang awa ako sa mga pamangkin ko. Lalo na kay Mai-mai, nakayakap sa akin noong natutulog na kami, parang takot na takot. Isang malaking trauma na sa musmos na edad ay kailangang magtago, matakot, tumakas. Nasolve ang problema ko sa pera dahil hindi na namin kailangan ng 4,000 para lang may matulugan nang gabing iyon. Noon ko narealize, kapag pala pera ang problema, hindi dapat iyakan o kalungkutan. Dahil sandali lang at may solusyon na. Pero ang katahimikan ng isip, ang kaligtasan ng buhay, wala palang katumbas na halaga ito.

We are a peaceful family. Magulo minsan. Maingay. Makuwento. Masaya. May mga ups and downs din kami. May kalokohan din ang mga kapatid kong lalaki. May kalokohan din ako sa katawan. Pero wala kaming tahasang sinagasaan na tao, wala kaming tahasang inargabyadong tao, inisahan o ginamit man lang. Dahil galit na galit ako sa manggagamit na tao. Galit na galit ako sa mga taong nananapak, nangwawalanghiya, nantutuso. Dahil pinalaki kami ng mga magulang namin na may prinsipyo at hindi manakit ng kapwa tao sa anumang kaparaanan. We are just and fair sa lahat ng laban namin sa buhay. Kung may nasagasaan man kami, hindi namin iyon sinasadya. Kung may nasaktan man ang isa sa miyembro ng pamilya namin, hindi namin kinakampihan o tinotolerate ang mali.

But this intruder who just barged in to our family house and put our lives in great danger, it wasn't fair and just to anyone of us. Isang napakalaking pagsubok sa pamilya namin na kailangan naming malagpasan at makayanan. And I hope and pray that God will always protect us.

trying hard, copy cat

Eto 'yung pangkinder kong painting, acrylic ang ginamit ko, first time at siyempre may ginayahan ako maski hindi ko naman masyadong nagaya. hehe. Hay, wish ko lang kasing galing ako nina Inkay at Pupu.

ART EXHIBIT NI CHINKAY

Maia San Diego's LARONG BATA, her first solo exhibit will be held from 16 Aug - 13 Sept at Likha Diwa sa Gulod, Carlos P. Garcia Avenue, UP Diliman.


***

MEGA CONCERT

Bukas na ang concert ni Ate Shawie sa Araneta Coliseum. Hmmnnn... medyo excited ako kasi first time ko siyang mapapanood sa concert. Medyo lang talaga. Bagama't true blooded Sharonian ako, eh hindi ko talaga ugaling ma-starstruck. Kahit kanino pa siguro. Personality ko talaga iyon eh. Maski noong nagsusulat pa ako sa telebisyon. Ilang beses ko na siyang nakita sa Viva pero ni hindi ko siya nagawang lapitan minsan man. Ni hindi ko nagawang magpakilala o sabihing number one fan niya ako. Hindi ko nagawa ni magpa-sign ng autograph man lang. Ok na sa akin na nakita ko siya. Ewan ko lang bukas kung ganoon pa rin ang mararamdaman ko. Kung sa gitna ng mga naghihiyawang fans eh tahimik lang ako o makikigulo ako. Pero parang gusto kong makigulo. For once in my life, parang gusto kong maramdaman na fan ako. hehe. After all, ang mahal ng tiket ha? Para naman tumunganga lang ako at hindi ako mag-enjoy. Eh dalawa pa ang binili ko kasi dapat may kasama naman ako, hehe. Tiyak na mapapagalitan ako niyan ng nanay ko, hehe. Pero kung part ng enjoyment ay ang tumili at humiyaw maging worth it lang ang tiket na binili ko, makahiyaw na nga lang bukas. Wahahahaha.

VESTIGE OF THOUGHTS

This article is from the blog of a very dear friend to me. Sabi ko i-link ko siya para naman mabasa ng marami ang blogsite niya. Ayaw niya. For her, ang blog daw niya ay parang journal niya sa sarili niya. Nahihiya daw siya kasi baka wala naman siyang kayang sabihin. Ok lang daw na ako lang ang makabasa. Lagi niyang sinasasabi sa akin na number one fan ko siya. Ang hindi niya alam, lately, ako na ang fan niya. Hindi lang ako vocal magsalita sa kanya. Hindi ko lang sinasabi sa kanya, lihim lang, pero hinahanggan ko siyang magsulat sa kabila ng mga paminsan minsang pagkikritiko ko sa kanya(pero para sa kanya panlalait ang tawag niya do'n).

Hindi niya alam kung gaano siya kagaling magsulat kasi parang na-trauma na siya sa akin dahil everytime na may isusulat siya kasunod na niyan ang walang katapusan kong pagkokomento. Lately, napansin ko, ang galing galing na niyang magsulat. Wala na akong maikomento. Wala na rin akong ma-edit. At parang nabaligtad na ang mundo. Dahil napapansin ko, parang siya na ang nagko-comment sa mga isinusulat ko at siya na rin ang nag-eedit, hahahaha.

Sa kapipilit, nakumbinse ko siya na mag-cut and paste ng maski isang article lang at i-post dito. She is Leslie, Leshie, Jalez, Wendy, or just call her simply Les.

Wednesday, July 30, 2008
Just Have Faith
I'm not the religious type of person. I was born Roman Catholic as inherited. I go to church on Sundays when I was in High School, then after the mass we stroll at SM North Edsa. It was I think became a routine in our family. It is how my brother and I were encouraged by my parents to attend mass every Sunday (which we mutually liked actually).

I have a different view on 'religion' as opposed to my mother. It was a kind of orientation I grew up with. Since I entered kinder I never had a 'religion class' neither did I have 'values education.' It is a common joke to my schoolmates when asked about 'values' we'd always say, 'wala kaming values e." (we don't have values.) Its not that we don't have values per se, but we don't have the subject as part of our curriculum. I'd always say, "Hay naku, tinawag ko na nga lahat ng santong kilala ko dahil sa sobrang hirap at sakit." (Haay, I even called all the Saints I knew for its hard and painful). It is actually an expression or more of an exaggeration. But surprised of what I just have said. I stopped, and realized that I don't know the names of the saints. If I were to blame who for not knowing all the saints. I might question the UPIS Curriculum or the UP Administration. But what the heck, I'd already answered that a long time ago. "Better leave the teachings of God to the proper authority. And leave the teachings of knowledge of mankind to the educators of universities as the instruments of God."

I was brought up in a different kind of environment, different orientation, more liberal, more radical, more of an 'atheist' outsiders might think. But its not. We weren't, and we aren't atheists. We have the freedom to choose what to believe in, and freedom not to. And ones you already knew what to believe in, it is stronger and more than powerful. Because it is your own choice. And it is not forced on you to believe something that you don't. It is FAITH.

I have my own faith.

I believe in God.

I pray.


When I was in College, I have broken our family Sunday routine. I was mostly out. I didn't like the way my mother thinks of herself being blessed every Sunday having mass thrice or more. But little she knew she doesn't apply the teachings learned at Sunday school. She mostly commits sins and forget the values taught in church. The reason? She has stronger ties with the church than me who doesn't.

I then rarely attend church since then.

I don' t religiously attend mass, or hear the teachings of God. But I have my own faith. I believe that the most important thing that one should know is to be good and do good to people around you. Corny it may seem but my pattern in life is the teachings of Confucius, 'the golden rule.' I believe in the law of Karma, though its a Buddhist teaching. But I find it reasonable and logical. There's a good karma for a good deed and a bad karma for a bad deed.

When there's something I want, I pray hard for it. I believe that when I sincerely pray and ask for it, how impossible it may be. He'll hear me. He'll find a way. And God always has a way.

And I can say prayer really works. I've tested it several times and it didn't fail me. I believe in God. I trust God. And I surrender to Him. Just have faith.

Posted by leslienavarro at 8:08 AM

0 cute reader stopped by:
Post a Comment



UP CAL GRADUATION DAY




GIMIK SA INFANTA, QUEZON



GIMIK SA LA UNION


JALEZ, the rocker, hehehe. UPIS family day, si Les ang lead singer ng banda nila. grade 9, (third year high school siya).


Napakasimpleng tao ni Les. Walang ere. Walang yabang sa katawan. Madaling kausap. Madaling masaktan pero madali ring magpatawad. Kapag kasama ko siya, lahat ay parang kayang kaya kong gawin. Kasi lagi siyang nakaalalay. She's makuwento, masarap kausap at malalim. Pero hindi siya talkative sa lahat ng oras. Minsan, huhulihin mo sa gesture niya kung ano ang iniisip niya at kung ano ang gusto niyang gawin o mangyari. She never complains. Parang life is so easy to her despite of all the trials na pinagdaanan niya. Iiyak lang 'yan sandali tapos life must go on na agad. Mangangarap lang 'yan ng konti tapos gusto niya i-work out na agad. She's the kind of person na ayaw ng pulos theory o prinsipyo. Sa kanya dapat may kasamang hardwork to achieve something, to gain something. She's an idealistic person but very practical. She's sensible, sensitive and very caring. Hindi ka niyan iiwan sa ere o ilalaglag habang nasa bingit ng kamatayan.

I believe that each and everyone of us has his/her own depth. But it can never be gauged on how we perceive it in our own eyes. For our eyes can be easily deceived. One can only see the depth of a real person when he talks, the way he thinks, the way he loves, and experiences he has gone through. I want to share an insight of a very close and dear friend to me. To prove that there's more in her than meets the eye.

She is my bestfriend in life, she is Leshie sa mga friends, Wendy sa mga close friends, Jalez the rocker noong high school or just plain LES to those people around her. But whatever you call her, still her simplicity stands out. Her brilliant mind, her sincerity and deeds speaks for what she really is. And no matter how far she may go... siya pa rin si Les, ang nag-iisa at natatanging si Les.



***

CLASSIC

Out na sa market ang klasikong awit at korido na IBONG ADARNA AT FLORANTE AT LAURA (Francisco Balagtas) written in komiks form by yours truly and illustrated by Ric Neri. Please get your copy at all National Bookstore outlet. Dapat may komisyon ako neto sa ads, hehe.

Goodbye my friend...

Si Jun-Jun, almost five years na tumira sa America pero nagbalik bayan at nagtatrabaho sa call center ngayon. Noong tinanong ko siya bakit siya umuwi dito sa Pilipinas, ang sagot niya, "Glads, ang hirap ng buhay sa America, kala lang ng iba madali." Kinuwento niya sa akin ang katakot-takot na hirap na inabot niya sa pagtira ng America. Nakumbinse niya akong tama ang ginawa niyang pag-uwi.

Jun-Jun passed away this morning. He is the younger brother of Ching. In behalf of my family and friends our condolence to the Marcelo family. May he peacefully rejoin our Lord. Please pray for him.

LOOKING BACK ONCE AGAIN
Anu’t anuman ang nangyari o mangyari, lumipas man ang panahon, magkahiwa-hiwalay man kami ng landasin sa mga susunod pang mga araw, naniniwala ako, pasasan ba’t mangyayari at darating ang araw na nasa Antipolo kaming lahat at masayang pinagkakatuwaan na naman si Gina, habang pinag-aalaga siya ng mga anak-anak o apo ng bawat isa sa amin. Ay hindi pala, habang ipinag-aalaga pala namin siya ng anak niya, hehe. Alam naming pipila kami ulit sa last full show sa panibagong version ng pelikulang Titanic at sa pagkakataong iyon, siguradong discounted na kami pati sa pagkain namin sa mga resto dahil sa aming mga senior citizen’s card, haha. Magkakasama pa rin kami sa simbang gabi, sa mga Pasko at Bagong taon, sa mga birthday at reunion. Naniniwala ako na kumpleto pa kami sa panahong iyon.

Umaasa ako na kumpleto pa kami.

In our journey, one has already left. But there's still a place where we will all meet again... maybe in the next lifetime.

Jun-jun, thank you for sharing your friendship and good memories with us. 'Til next time my friend.


***

LOOKING BACK

Nitong mga huling araw ay madalas akong umuuwi ng Greenheights. Gaya nga ng kasabihang there's no place like home, totoo iyon sa pakiramdam ko. Fifteen years old pa lang ako nang lumipat ang family ko dito. At sa tuwing nagpupunta ako dito, pakiramdam ko ay umuuwi ako sa tunay na lugar kung saan nandoon ang tahanan ko. Ayoko sanang umalis ng Greenheights. Nandito ang nanay ko, nandito ang mga kaibigan ko, nandito ang mga family friends namin, nandito ang marami kong alaala ng kabataan, pag-ibig, etc. Pero kailangan ko namang mag-move on. Gaya ng pagmo-move on ng sangkatutak na friends ko dito. Hindi ko naman kayang bumili ng bahay dito dahil milyon milyon na ang halaga ng bahay. Pero gusto ko namang magkaroon ng sarili ko na makakaya lang ng bulsa ko. Kaya napadpad ako ng San Mateo. Tapos pangarap ko pa talagang tumira sa isang probinsiya na hindi naman kalayuan. Kaya nangyari ang pagtira ko sa San Mateo.

Mahigit dalawampu kaming magkakabarkada sa Greenheights na laging nakatambay sa Morocco St. Sa harapan ng bahay nina Gina, na katabi ng bahay nina Arline, at sa mismong gate naman ng bahay nina Aris. Tuwing gabi iyon. Masaya ang paligid. Maingay. Makukulit kaming lahat. Parang walang katapusan ang kakulitan at kasiyahan naming lahat. Nagbibinggo kami, naglalaro ng patintero sa kalsada, nagtataguan tuwing brown out lalo na noong panahon na sobrang dalas mawalan ng kuryente, nagba-volleyball, nagkakantahan (sa gitara man o videoke), nagsasayawan maski sa kalsada, at nagkukuwentuhan ng walang katapusan mula gabi hanggang madaling araw. Sandali lang ang pahinga pagkatapos ay magkakasama na naman. Walang sawa. Walang boring moments.




Ako ang pinakamatanda. Ako raw ang bosing, ang promotor, ang master teacher nila sa mga kalokohan. Ako rin ang captain ball at coach player sa volleyball na team ng Phase 3 sa tuwing may liga sa subdivison namin. Natural, ang nanay ko ang coach eh, hehe. Ako rin ang unang presidente ng Junior Eagles Club Marikina Chapter. At higit sa lahat, ako si direk sa kanila.


Gumawa kami ng play at mga programa na ako ang director nila. Fund raising ng subdivision, pampagawa ng chapel at court. Ang tawag sa grupo namin ay TROPANG KALINANGAN na noong lumaon ay binansagang TROPANG KALATOG PINGGAN. Tuwing may okasyon kasi sa mga bahay bahay ng magkakaibigan, laging present ang grupo. Kaya nakatuwaang itawag iyon.




Sobrang masaya ang barkada namin. Tapos na ang mga project pero hindi natapos ang friendship. Nandyan ang nagka-caroling kami tuwing Pasko, At tuwing simbang gabi ay kumpleto kaming nagsisimba sa chapel ng Greenheights.




Nandiyan ang madalas naming pagpunta ng Antipolo sa gabi at panonood ng last full show sa Sta. Lucia. Grabe, pumila talaga kami ng mahaba sa last full show ng “Titanic.” Last full show na nga pero siksikan at nakatayo pa rin kami sa loob ng sinehan. Hindi kailangan ang okasyon pag ginagawa namin iyon. Hindi rin kailangang weekends. Maski anong araw. Basta natripan namin. Hindi problema ang sasakyan dahil halos lahat naman ay may sasakyan sa amin. May L-300 sina Gina, puwera pa ang dalawang kotse nila na nagagamit namin, may sariling kotse si Floyd, may FX si Mark, may pick-up sina Aris, may van sina Ching, maraming pang-service na sasakyan sina Niel, may kotse rin sina Randy at may sarili naman akong kotse. Kaya pag may gimik, convoy ang mga sasakyan.

BONDING MOMENTS




Running joke nga na kami ang original na TGIS o GIMIK barkada, hehe. S’yempre may magboboyfriend din. May magigirlfriend. May nagkakagustuhan ng lihim. May hindi nagkakatuluyan na magligawan. May nagbe-break. Pero anuman ang mga sangkot na personal na damdamin, buo pa rin ang grupo. May composure pa rin. Seloso ang mga lalaki sa amin. Parang bawal ligawan ang mga babae. Nagre-react sila kapag may dumadalaw sa mga babae. Matataray naman ang mga babae. Kawawa ang mga ipinakikilalang girlfriends ng mga lalaki. Kaya dumating sa punto na halos lahat ay walang karelasyon. Kasi natatakot maisalang sa kritisismo ng grupo, hehe. Natatakot malait ang kani-kanilang mga “love of my life” dahil hindi kagrupo. Naging dilema ng marami ‘yan sa amin. Kaya ayun, nag-enjoy na lang kami ng husto sa isa't isa. Ayaw ng magsipagboyfriend at magsipaggirlfriend. Nagtatandaan ang lahat na walang mga karelasyon dahil enjoy sa barkada.



Maski ako ang pinakamatanda sa grupo, marami pa rin akong natutuhang kalokohan sa mga barkada ko. Promise, natuto akong maglasing, magyosi, hindi matulog ng isang buong gabi, o kaya matulog lang sandali tapos balik na naman sa tambayan. Natuto akong maging tambay sa gitna ng pagkarami-raming deadlines. Hindi naman ako BI (bad influence) sa kanila, hindi rin naman sila BI sa akin. Naiintindihan ko lang ang pinagdadaanan nila bilang teenager. Basta walang drugs, iyon lang ang hindi ko kayang i-tolerate.




Nakilala rin ang barkada ko ng mga writer na kaibigan ko. Gaya ni Ricky Lee, nag-enjoy ‘yan na kasama ang grupo na madalas makipagbonding sa amin sa Antipolo. Si RJ Nuevas na tuwing may okasyon sa Greenheights o night swimming ay kasama na sa list ng mga iniimbitahan ng grupo. May mga birthday din si RJ na ang grupo naman ang imbitado. May mga gimik kami sa mga bar na magkakasama kami. May mga basketball game na sabay na nanonood sina Ricky at RJ, sina Direk Jay Altejeros at Suzette Doctolero, Abner Tulagan, kasama rin minsan si Galo Ador Jr. (RIP). Marami akong gimik na napagsasama ko ang mga barkada sa Greenheights at mga kasamahan ko sa pagsusulat. Hindi iisang beses. At natutuwa akong nag-enjoy naman sila sa isa’t isa. Noong nag-aral ako sa UP, ganoon din ang nangyari. Naging bahagi rin ng barkada ko sa Greenheights ang barkada ko sa UP. Naging “one of the boys” si Les, (sabi nina Floyd at Gie iyon hehe), actually, naging part na ng barkada si Les. Walang birthday na hindi siya imbitado magpahanggang ngayon. Siya na ang tine-text at ako na lang ang sabit, hehe. Naging superclose friends ni Les sina Alhs at Donna, gayundin si Gie. Naging bahagi rin ng barkada ko sa Greenheights sina Jenny, Enna, Aying, Chi at Ading. Madalas present sa mga birthday at inuman sa Greenheights ang UP barkada ko.

Madalas ay may mga out of town din kami, madalas ay sa Quezon, minsan ay sa Laguna, minsan ay sa Ciudad Christia o kung saan pwedeng mag-night swimming.




At dahil ako nga ang pinakamatanda sa barkada, ako rin ang unang may trabaho. Kaya ako rin ang madalas na nagagastusan. Nandyan ang manlibre ako. Nandyan ang magpakain ako. Nandiyan ang mautangan ako, hehe. Madalas akong mautangan ng pangdate ng mga boys. Madalas namang magpalibre ang mga girls. Pero dahil karamihan sa kanila ay rich kid, pag may pasok na at may baon na, ayun inuutangan ko rin sila, hehe.




Si Aris ang pinakaclose ko sa lahat after ni Jojo (pero nagkaproblema kami ni Jojo at nagkaselosan sila ni Aris, hehe).


Susunod na pinakaclose ko ay sina Floyd, Gie at ang kapatid niyang si Harry, then si Mark, Ian, Jun-Jun, Randy, Richmond, Jeffe, Vannie, the Bajaro brothers na sina Niel, Nataniel at Norman. Sa mga babae naman, si Chai ang bestfriend ko sa barkada, susunod ang kapatid niyang si Gina then ang bunso nilang si Ring-Ring, naging close din kami ng pinsan nilang si Ruby (na naging gf ni Aris) siyempre hindi ko makakalimutan ang pagkakulit-kulit na friendship namin ni Chinggay, promise!!! Ang kulit naming dalawa pag magkasama kami. Gayundin ang magkapatid na Alhs at Donna at siyempre pa si Nine (Arline), sina Nympha at Candy na magkapatid rin, ang magbestfriend na Patty at Rachel, ang nasa national team ng volleyball na si Berna (ang lupit pumalo ng bola ng ate kong ito) at ang iba pang naging saling pusa at naging kaibigan ng barkada namin.

Si Jojo ang unang nag-asawa sa lalaki. Ngayon ay manager na si Jojo ng isang call center. Sumunod na nag-asawa si Aris, ngayon ay seaman at nasa barko. Si Floyd ang pinakarich kid, pabalik-balik ng America pero wala lang. De kotse, pero wala lang talaga, hehe. Sinubukang magwork ng buy and sell na mga magagandang kotse kaso nagkaproblema kaya babalik na raw siya ng America ulit para sundan ang dalawang kapatid na babae na kapwa successful, sina Kathleen at Trixie. Si Gie ay druglord (hehe) kasi nagtatrabaho siya sa Mercury drugstore, nurse at board passer si Gie kaso ayaw mag-abroad, ang kapatid niyang si Harry ang nag-abroad dahil ang tinapos ay Med.Tech. May asawa na rin ngayon si Harry at nakatira na sila sa ibang bansa. Si Gie, sabi niya gusto na lang daw niyang magkaanak pero ayaw na niyang mag-asawa. Haha. Na-broken hearted kasi ang batang ito kay Chai after seven years of being steady. Tapos sumunod naman siyang i-brineyk ni Joy after ng kanilang engagement. Ikakasal na sana sila. Noong una nga buong akala ko ay ikinasal na. Nalaman ko na lang na hindi pala natuloy ang kasal. Excited na excited si Gie kaso bigla raw nag-declare ang girl na ayaw pa muna niya mag-asawa na later on ay nauwi rin sa hiwalayan. Ayun, wala na atang siniseryoso ngayon ang badgie. Sa lahat pa naman, si Gie ang consistent na lover boy ahaha. Lahat ay binobola ng batang ito. Ilang friends ko na ba ang nabola ni Gie kaya minsan ay nagagalit na rin ako sa kanya. Pero anuman ang sabihin ko kay Gie, awayin ko man ng awayin ito, isa lang ang sasabihin nito kaya madalas ay napapatawad ko, “sorry direk, tao lang.” Wahahahahaha. Sabi nga ni Alhs, maski ang posteng nakapalda ay tiyak na liligawan nitong si Badgie. Hehe. Pero seryosong mabait si Gie. Consistent 'yan sa maraming bagay o sa lahat halos ng bagay.

Si Mark naman ay saksakan ng kulit, pero napakalovable ng character ng batang ito sa akin. Sweet ito at malambing, on the go lagi sa gimik. "Glads, san tayo?" Iyan ang madalas isalubong sa akin niyan kapag nagkikita kami. Guwapo sana si Mark, malaki lang ang ilong, hehe. Naging girlfriend nito ang barkada ko sa UP na si Calai, pero nauwi rin sa break-up after ilang years. Nasa Ireland na ngayon si Mark, pero kwento sa akin ni Floyd, nagpapadala naman daw ng pang-inom, hehe.

Si Jun-Jun, almost five years na tumira sa America pero nagbalik bayan at nagtatrabaho sa call center ngayon. Noong tinanong ko siya bakit siya umuwi dito sa Pilipinas, ang sagot niya, "Glads, ang hirap ng buhay sa America, kala lang ng iba madali." Kinuwento niya sa akin ang katakot-takot na hirap na inabot niya sa pagtira ng America. Nakumbinse niya akong tama ang ginawa niyang pag-uwi.

Ang magkapatid na sina Randy at Richmond, magkapatid pa rin hanggang ngayon, hehe. Si Randy, sweet din yan, at asensado na sa trabaho niya bilang medrep, balita ko nga ay hawak na niya ang Norte, while si Richmond, hmnnn... mapera na rin daw kasi ang mahal sumingil bilang make-up artist sa mga magazine, hehe.

Sa Bajaro brothers, si Norman pa lang ang nag-asawa, binata pa si Nathaniel na ngayon ay engineer na pero team leader ng call center, at si Niel ay programmer na pabalik-balik na lang ng America.

Sa mga babae naman, si Nine (Arline) ang unang nag-asawa, may dalawa ng anak at ngayon ay nagtatrabaho sa Podium. May ibang kuwento ako kay Nine s’yempre. Pero saka na iyon.

Si Rochelle o Ching ang sumunod na nag-asawa. May iba rin akong kuwento sa batang ito. Maski makulit kami ni Ching sa isa’t isa, iba ang friendship namin nito, iba ang lalim. Laging may iyakan. Laging may heart to heart talk. Ex-boyfriend niya si Jun-jun (drummer dati ng bandang Mojo Fly nun si Kitchie Nadal pa ang lead singer. Isa si Ching sa dahilan kung bakit ko binabalik-balikan ang Greenheights, napakarami kong fond memories sa kanya, kaso nasa America na siya ngayon, may asawa’t anak na siya. Mataray si Ching, pretty, Lasalista, matalino, kikay at baduy (hehe). Ochie ang palayaw niya sa St. Scho at La Salle, at sa ibang friends niya. Siya naman si Chinggay sa amin. Baduy o korni daw siya in a sense na napakahilig niya sa tagalog movies. Sa lahat ng sosyal at rich kid, eto ang nakabonding ko na manood ng mga old Aga movie at old Sharon movie. Noong bago siya umalis papuntang America ay tinawagan niya ako para sabihing pumunta ako sa party niya dahil baka hindi na kami magkita ulit. Grabe ang iyak ko noong unang umalis siya (hindi niya syempre alam iyon, hehe). Kasi wala na akong Ching na pupuntahan kapag gusto ko ng kausap at kakulitan during boring moments. Wala ng Ching na mangungulit sa akin sa bahay para sabihing “Glads, libre mo ‘ko!” o kaya’y “Glads, pautang!” Wahahahahaha. Pero talagang masaya ako sa nangyari sa buhay niya, she’s happilly married at may mansion na siya sa America. Wow!


Si Gina, hay si Gina, akala ko talaga ay hindi na mag-aasawa si Gina. Siya ang pantasya ng bayan, hehe. Halos ata lahat ng barkadang lalaki ay nagka-crush kay Gina. Ang iba ay nagtangkang lumigaw pero nabasted. First love siya ni Aris. Alam ko nga pati si Floyd eh (kaso deny to death ang batang ito), niligawan siya ni Gie na later on ay naging girlfriend si Chai (kapatid ni Gina), niligawan siya ni Vannie, ni Niel at ng kung sino-sino pa. Maganda si Gina, pero hindi siya basta maganda lang, saksakan ng bait at hinhin. Makulit rin kung minsan pero siya talaga ang tampulan ng tukso. Siya si “bangus, ginatan, etc” sa barkada namin. Kung wala si Gina sa lakad ng barkada, maraming tinatamad sumama, kaya dapat ay lagi siyang present. Nagkataon na ako ang pinakamalakas kay Gina. Kapag sinabi niyang “Ayoko Glads,” sasabihin ko, “Sige na Len, please?” Len o Lin-len ang tawag ko sa kanya dahil ang tunay na pangalan niya ay Ginalyn. Ayan, pag may please na ako, mapapa-hay naku na ‘yan, sabay pasok ng kwarto, at pag labas niya, aalis na kami na kasama siya hehe. Kamakailan lang ay nag-asawa na rin si Gina. Malapit na rin siyang maging mommy ngayon.



Si Chai o si Chit, o si Chit-chay na ang tunay na pangalan ay Charisse ay dalaga pa rin. Cum laude ito sa UST, Fine Arts major in Int. Design. Matalino ang batang ito. Saksakan ng taray pero pretty lalo sa picture. Magaling sumayaw at kumanta. Talentado ito. Nakilala ko at naging friendly friends ko ang mga UST friends niya esp. si Trish. Kami ni Chai ang unang mag-bestfriend sa barkada. Kung hindi sa aming dalawa, hindi lalaganap ang barkadahan sa grupo. Sumali siya sa volleyball team namin sa Phase 3 noong siya’y thirteen years old. Naging close kaming dalawa hanggang sa ipinakilala na niya sa akin ang buong angkan niya. Hehe. Mula noon ay naging tambay ako sa Morocco St., hanggang sa nakilala ko na sina Aris, Ching, Alhs, Donna, at si Arline. Hanggang sa nadagdagan ng nadagdagan ang numero ng barkada namin. Naging magkaibigan kami ni Chai noong hindi pa ako writer sa komiks. Si Chai ang nag-motivate sa akin na magsulat ng magsulat. Sa katunayan, magsulat lang ako ay ipinagtatype niya ako ng script araw-araw. Hanggang sa natuto na akong magtype sa type writer courtesy of Chai talaga dahil siya ang nagturo sa akin.


Sa lahat, ang magkapatid na Alhs at Donna ang madalas ko pa ring kasama sa mga gimik at lakaran magpahanggang ngayon. Pati na rin sina Gie at Les. Kaming lima ang natitirang “friendship” na consistent na nagkakasama-sama at nagba-bonding. Sa bahay man nina Alhs, sa bahay ko, sa bahay nina Gie at maging kina Les sa UP. Si Alhs, manager dati ng Greenwich pero ngayon ay nasa isang sikat na resto na, si Donna, Makati gurl pa rin at si Gie, druglord pa rin sa Mercury drugstore (just kidding). Si Les, super dictionarian ang tawag ko d’yan at ako, eto... isang naghihikahos na writer pa rin.







Sa tuwing naalala ko ang mga kaibigan ko sa Greenheights, natutuwa akong alalahanin ang lahat. Marami kasing masayang memories, mga pinagsamahan at kasiyahang tila walang katapusan, mga pag-ibig at mga pangarap. Mga awayan, tampuhan, selosan, at totoong pagkakaibigan. Karamihan sa barkada ko sa Greenheights ay successful sa kani-kanilang piniling career. Walang puwedeng ikahiya. Walang puwedeng itapon. Hindi man nila ako naging guro sa paaralan, naging guro naman nila ako sa maraming bagay at maraming pagkakataon. Hindi man nila ako tinawag na ate o mam, tinawag naman nila akong Glads o direk. At higit sa lahat, nagkasama-sama kami sa isang panahong masaya at punong puno ng sigla at buhay, sa panahon ng kanilang kabataan, sa panahon ng kanilang paglaki.

May kanya-kanya na kaming buhay, may iba’t iba na kaming prioridad at pinagkakaabalahan, maminsang nagre-reunion kami pag may birthday, pag may nagbabalik-bayan, pag Pasko o Bagong Taon, pag may ikakasal at pag may aalis.

Hanggang ngayon ay naalala ko ang dati naming sumpaan, “katuwaang sumpaan”, pag matatanda na raw kaming lahat, pupunta pa rin kaming Antipolo, kasama ang mga anak at apo ng bawat isa sa amin, at si Gina, hehe... siya raw ang tagapag-alaga ng lahat ng aming mga anak at apo. Kaso, hindi tumandang dalaga si Gina eh gaya ng panunukso ng lahat sa kanya noon. At eto, soon to be mommy na ang drama ng ate Gina namin.

Anu’t anuman ang nangyari o mangyari, lumipas man ang panahon, magkahiwa-hiwalay man kami ng landasin sa mga susunod pang mga araw, naniniwala ako, pasasan ba’t mangyayari at darating ang araw na nasa Antipolo kaming lahat at masayang pinagkakatuwaan na naman si Gina, habang pinag-aalaga siya ng mga anak-anak o apo ng bawat isa sa amin. Ay hindi pala, habang ipinag-aalaga pala namin siya ng anak niya, hehe. Alam naming pipila kami ulit sa last full show sa panibagong version ng pelikulang Titanic at sa pagkakataong iyon, siguradong discounted na kami pati sa pagkain namin sa mga resto dahil sa aming mga senior citizen’s card, haha. Magkakasama pa rin kami sa simbang gabi, sa mga Pasko at Bagong taon, sa mga birthday at reunion. Naniniwala ako na kumpleto pa kami sa panahong iyon.

Umaasa ako na kumpleto pa kami.

***